Singapore durft weer adem te halen maar ‘dit doe je je vrienden niet aan’

Op de derde etage van een food court midden in het financiële hart van Singapore drinken vijf bankmedewerkers koffie. Een van hen werkt ook een laat ontbijt van noodles weg. Om hun nek hangen de passen die toegang bieden tot één van de wolkenkrabbers in het Central Business District. Hun ogen zijn gericht op hun smartphone waar het laatste beursnieuws op zichtbaar is.

„Ja, er was zeker opluchting vanmorgen op werk” zegt een van de jongemannen in het gezelschap, „maar de onzekerheid is gebleven.”

Woensdag maakte Donald Trump bekend dat hij negentig dagen uitstel verleent voor de torenhoge tarieven die hij eerder aankondigde voor een aantal Zuidoost-Aziatische landen. Er is dus ruimte om te onderhandelen, maar een generieke 10 procent gaat wel direct in.

Geen van de vijf bankmedewerkers wil zijn naam geven: ze hebben geen toestemming van hun werkgever, een van de grote internationale banken in Singapore, om met de pers te praten. „Het is een ongelooflijk volatiele situatie geweest. En nu kunnen we niet anders dan wait and see”, zegt een van de vrouwelijke bankmedewerkers. Ze vertelt hoe ze sinds de aankondiging van de hogere importtarieven haar eigen individuele uitgavenpatroon aan het versoberen is: „Ik veroorloof me minder luxe nu, en ik heroverweeg een vakantie naar de VS.”

Het food court is gevestigd naast Raffles Place, het centrale plein in het financiële hart van Singapore. Hier staan de grote Aziatische financiële instellingen als UOB, HSBC en Bank of Singapore, maar ook JP Morgen, BNP Paripas en Deutsche Bank houden er kantoor. Voor het hoofdkantoor van de Chinese bank OCBC maakt een robot de straat schoon. In de lobby waar werknemers wachten op de snelle liften om hen tot de 49e verdieping te brengen, staat Channel News Asia aan, een in Singapore gevestigde televisiezender, gericht op Aziatisch (business) news. Het uitstel van de importtarieven is breaking news. Net als het nieuws dat China, nadat het zelf tegenmaatregelen trof en importheffingen verhoogde voor de VS, door Trump gestraft wordt door per direct een tarief van 125 procent te gaan heffen.

Ademruimte

Even verderop is op Shenton Way de Singaporese beurs gevestigd. De handel vindt tegenwoordig digitaal plaats, geen spektakel van drukke handelaren. Maar de stemming is wel opperbest: de Straits Times Index opende, in navolging van de euforie op de Amerikaanse beurzen en net als andere Aziatische beursgraadmeters, flink in de plus (8,2 procent), en ook gedurende de ochtend blijven de koersen op de schermen groen.

„We zien inderdaad een correctie” zegt Geoff Howie, marktstrateeg bij SGX Group, het bedrijf achter de beurs in Singapore. „Maar we zijn er nog niet helemaal, al is de stemming wel positiever.” Het waren vooral de aandelen van banken en financiële instellingen die op de Singaporese beurs de klappen kregen, vertelt Howie. Zij worden het meest geraakt aangezien velen van hen in de regio zaken doen, en de importtarieven voor Aziatische landen zeer fors zijn.

Het Amerikaanse uitstel geeft enige ademruimte: voor landen om te onderhandelen met de VS, voor ondernemingen om na te denken over hun strategie en voor beurzen, die kunnen herstellen. Maar, zo waarschuwen kenners: „Als de spelregels bijna dagelijks veranderen, dan is dat geen gezonde basis om zaken te doen. En dus blijft de onzekerheid.” Dat ziet Howie ook zo. Zijn verwachting is dat de cijfers over consumenten- en investeerdersvertrouwen, evenals werkgelegenheidscijfers een daling zullen laten zien als gevolg van alle ontwikkelingen van de afgelopen tijd. Investeerders en bedrijven maken pas op de plaats. Hiervoor waarschuwde premier Lawrence Wong eerder deze week al.

De bankmedewerkers vinden het „heel goed” en „ongewoon” dat Wong zich woensdag zo duidelijk uitsprak in het parlement. Hij noemde daar de ingestelde importtarieven „teleurstellend” en veroordeelde de acties van de VS. „Dit doe je je vrienden niet aan”, doelend op de jarenlange band tussen Singapore en de VS en het vrijhandelsverdrag tussen de twee landen „Het tijdperk van globalisering op basis van regels en vrijhandel is over. We gaan een nieuwe fase in van internationale betrekkingen. Een die veel willekeuriger, protectionistischer en gevaarlijker is”, zei Wong.

Pauzeknop

Want zelfs met een tarief van ‘maar’ 10 procent, zal de economische groei van Singapore „significant” geraakt worden, waarschuwde Wong die ook minister van Financiën is. Singapore leunt zwaar, voor onder meer levensmiddelen, op import. De voor dit jaar voorspelde groei van tussen de 1 en 3 procent zal hoogstwaarschijnlijk naar beneden bijgesteld moeten worden, zei de premier. Desondanks besloot Singapore niet om met tegenmaatregelen te komen. „Omdat het direct effect zal hebben op de Singaporezen”.

Door de pauzeknop in te duwen, beloont Trump nu naar eigen zeggen de landen die niet met tegenmaatregelen zijn gekomen. Waaronder de meeste Aziatische landen: voor hen gaat voorlopig ‘slechts’ het ‘basistarief’ van 10 procent gelden versus de tarieven oplopend tot 49 procent die sommige landen was opgelegd.

Experts waren al zeer sceptisch of landen als Vietnam en Cambodja, waar de exporterende textielsector essentieel is voor de economie, de fors hoge tarieven zelf zouden kunnen opvangen. „Dat is onwaarschijnlijk”, zei Albert Park, hoofdeconoom bij ADB in Manilla, woensdag tegen Channel News Asia. „Deze landen zullen dan eerst moeten kunnen aantonen dat ze hun best doen om meer Amerikaanse spullen kopen, en dan maar hopen dat er een aanpassing van de tarieven komt.”

Onderlinge handel in de regio kan de klap bovendien ook niet in zijn geheel opvangen, denkt de hoofdeconoom. „Er kan naar andere afzetmarkten gezocht worden, maar dat is een uitdaging, aangezien veel landen door deze negatieve economisch shock geraakt zullen worden.”

Lees ook

Trumps heffingen drijven zuidoost-Aziatische landen in de armen van China

Even relaxen

Kris Ang denkt dat ondanks de maatregelen die de overheid neemt om de importheffing van 10 procent op te vangen, het gewone leven in Singapore duurder wordt. Ang werkt als scheepsmakelaar voor cargoschepen bij OSM Thome: ze ‘brengt’ bulkproducten, zoals hout, zand, kool, aan de man bij het juiste transportbedrijf. De importtarieven houden haar en haar collega’s al dagen bezig – met name de cargobedrijven zullen de hogere tarieven gaan voelen, denkt Ang. Vooral de Chinese: „80 procent van alle schepen hier zijn Chinees.”

Ang heeft zich deze woensdagavond voor de deur van het Singapore Chinese Culture Centre met zo’n dertigtal anderen verzameld. In rijen van vier staan ze opgesteld voor de leraar op het podium. In afwisselend Chinees en (gebroken) Engels legt hij de taichi-bewegingen uit en doet ze voor, de groep probeert zo goed en kwaad als het kan hem na te doen. Bij de een gaat het wat soepeler dan bij de ander. Angs kantoor is om de hoek en deze wekelijkse les is een fijn moment om even te relaxen. „Even een momentje voor meditatie”.

Ondanks de onzekerheid, is ze optimistisch. „Singapore overleeft dit”, zegt Ang. „Ja, de prijzen gingen al omhoog, en met dit importtarief van 10 procent zullen ze scherper stijgen, maar we kunnen dit opvangen.”