Sjiek feest in British Museum schiet Griekenland in het verkeerde keelgat: ‘dineren naast cultureel erfgoed’

2 uren geleden 1

Of het British Museum met onverdeeld genoegen terugkijkt naar zijn eerste maar jaarlijks te herhalen benefietgala is nog maar de vraag. Tijdens het gala dineerden de aanwezige gasten in de beroemde Duveen-zaal, waar de zogeheten Elgin Marbles uit de Griekse tempel Parthenon te zien zijn. Precies dat schopte tegen het zere been van Griekenland, dat het museum dan ook beschuldigde van „provocatieve ongevoeligheid”.

Het British Museum leek alles op orde te hebben voor het bal. Op de gastenlijst prijkten namen van onder meer actrice Kristin Scott Thomas, de Britse oud-premier Rishi Sunak, rockster Mick Jagger en supermodel Naomi Cambell. Zij – en in totaal bijna negenhonderd mensen – hadden 2.000 pond neergeteld voor de benefietavond met een receptie, diner en stille veiling. Aan het einde van de avond bleek er circa 2,5 miljoen pond (omgerekend zo’n 2,8 miljoen euro) te zijn opgehaald voor het Britse museum. Het bal werd al snel vergeleken met het beroemde Met Gala – het grootste mode-evenement van het jaar waar geld opgehaald wordt voor het Metropolitan Museum of Art in New York.

Maar daags na het evenement brak een storm van kritiek los. „De voornaamste zorg van het museum zou de veiligheid, integriteit en ethiek van de monumenten moeten zijn”, liet de Griekse minister van Cultuur Lina Mendoni optekenen in een persverklaring, door Griekse media geciteerd. Mendoni hekelt het organiseren van diners, recepties en modeshows in musea. „Dergelijke handelingen zijn beledigend voor cultureel erfgoed en brengen de tentoongestelde objecten zelf in gevaar. Precies dat deed het British Museum afgelopen zaterdag, door opnieuw de Parthenon-sculpturen te gebruiken als decoratieve elementen voor het diner dat het organiseerde.”

Het British Museum heeft niet publiekelijk of in media op de ophef gereageerd.

Met of zonder toestemming

Al jaren weigert het British Museum de beroemde friezen uit het Parthenon terug te geven. Hoewel er naar verluidt achter de schermen gesprekken lopen tussen het VK en Griekenland over mogelijke teruggave, wil het British Museum niet wijken. De marmeren beelden en panelen uit de vijfde eeuw voor Christus werden rond 1800 van de Griekse tempel op de Akropolis in Athene gesloopt en naar het Verenigd Koninkrijk verscheept. Met toestemming claimen de Britten, de Grieken spreken van roof en willen de beelden terug.

Hun roep is vocaler geworden na de heropening van het Akropolismuseum in Athene, in 2009. De Parthenon-galerij is zo ontworpen dat de sculpturen hier tentoongesteld kunnen worden.

Waar vele musea de afgelopen jaren roofkunst teruggaven aan desbetreffende landen van oorsprong, doet het beroemde Britse museum dit niet. Steevast beroept het zich op een wet uit 1963 die het musea zo goed als onmogelijk maakt kunstwerken terug te geven. Een ander belangrijk argument was altijd dat de stukken in veilige handen zijn bij het British Museum.

Onzin vinden de Grieken. Toen in 2022 bleek dat zeker 1.500 objecten uit de collectie van het British Museum waren gestolen, wees de Griekse cultuurminister Lina Mendoni daar fijntjes op. „Het argument dat de Parthenon-sculpturen veiliger in Londen zijn dan in het Akropolismuseum gaat niet meer op.”