Wendy Bindels op haar land met de jonge Angus-runderen: „Koeien onderhouden het heuvelland.” credit Marcel Van Hoorn
Wahlwiller - De boerderij verkopen, of niet? Voor die vraag stond Wendy Bindels uit het Limburgse Wahlwiller na het overlijden van haar vader. Als tiende generatie ’boeren-Bindels’ besloot ze ervoor te gaan, maar dan wel op een toekomstbestendige manier. „En dat is eigenlijk zoals mijn overgrootvader het vroeger deed: kleinschalig, in evenwicht met de natuur.” Inmiddels wordt er weer keihard gewerkt op familiebedrijf De Hofkamer.
Bijna 200 Limburgse veehouders meldden zich dit jaar aan voor de stoppersregeling, een maatregel om de veestapel te reduceren en de stikstofuitstoot te verminderen. Zo niet Wendy Bindels (33) en haar partner Janneau van Kranenburg (40). Het ondernemende jonge stel, ouders van een dochter van 13 en een zoontje van 7, besloot het roer om te gooien: gedeeltelijk stoppen en kiezen voor een natuurinclusieve aanpak. „Je verdient minder, maar er zijn potjes voor, waarom zouden we daar geen gebruik van maken?”
Huppelende Angus-koeien
De 150 Limousin-runderen die vader Eugène Bindels op het land had, zijn verkocht. Wendy laat trots de nieuwe aanwinst zien: acht jonge Angus-koeien die enthousiast om haar heen huppelen. „Dit zijn ook vleeskoeien, maar kleiner en ze zijn heel geschikt voor het heuvelland, dat boven heel droog is en onderaan juist weer drassig”, vertelt ze. Met een beperkt aantal van twee koeien per hectare zal de kudde op termijn uit zo’n 30 dieren bestaan.
Boeren de dupe van plannen om Zuid-Holland uit stikstofmoeras te helpen: ’Wij krijgen bak ellende over ons heen gegooid’
Via samenwerking met Staatsbosbeheer, dat eigenaar is van het omliggende Natura 2000-gebied, gaan de nieuwe generatie boeren aan de slag met herstel van het karakteristieke landschap. „Koeien helemaal wegdoen zou geen goed idee zijn, ze onderhouden dit heuvelland met z’n kalksteen. Wel hebben we de oude mestput weggehaald en wordt nu de vroegere melkstal afgebroken. Onze koeien staan het grootste deel van het jaar buiten.”
Vossen en roofvogels
De moestuin brengt nog niet op wat ze hoopt: „Er zijn teveel hazen”, zegt ze bij wat aangevreten groenten. „Maar goed, we zien ook vossen en roofvogels zoals de rode wouw, dus dat komt goed. En als de sloop van de stal klaar is, komt hopelijk de kerkuil terug in de nestkast.” Met hersteld ecologisch evenwicht moeten ook zeldzame diersoorten als de geelbuikvuurpad, vroedmeesterpad en het vliegend hert zich er thuis voelen. Ook doen ze aan watermanagement: „We hebben een wadi, waardoor bij extreme regenval het dorp niet onderloopt.” Het Waterschap Limburg draagt hierin bij in de kosten.
Op het boerenland ontstaat ecologisch evenwicht met de natuur. credit Marcel Van Hoorn
Het is de bedoeling dat volgend jaar een boerderijwinkel opent met vlees, eieren, noten en fruit uit eigen boomgaard en door Wendy zelf ingemaakte groente. „Ik geef ook al workshops hoe je zelf kunt wecken. Net als vroeger, veel lekkerder dan uit de diepvries.” Man Janneau is houtbewerker, gezegend met een enorme werkplaats bij de boerderij, waar hij ook cursussen geeft.
Toekomstbestendig maken
Eigenlijk is het toekomstbestendig maken van de boerderij een gedeeltelijke terugkeer naar hoe het vroeger was, stelt de boerin, die overigens nog 32 uur per week in de gehandicapten-jeugdzorg werkt. „Die inkomsten hebben we nog hard nodig. Maar het is mijn droom om hier te boeren zoals mijn overgrootvader. Kleinschalig en samen met omringende boeren.” Ze laat het kasboek van deze Jean Bindels zien, uit het familie-archief dat oma Hilde zorgvuldig heeft bewaard. „Ruilhandel was vroeger heel normaal. Wij werken ook samen met een boer in Simpelveld die óók Angus-koeien heeft. Hij gaat zorgen voor de verwerking van het vlees, dat doen we niet zelf.”
Het kasboek van overgrootvader Jean Bindels uit de jaren 30. credit Marcel Van Hoorn
Behalve de koeien komen er straks nog een paar varkens. Maar ook ruimtes waar scholieren langs kunnen komen of bedrijven kunnen vergaderen, een plek voor bezinning en yogalessen, een pluktuin voor kinderen: „mensen kunnen die ruimtes huren.”
Oma Hilde Bindels-Kallen, toen de familie nog melkkoeien had. credit Eigen foto
Bindels, die drie zussen heeft zonder boerenambities, is trots dat ze als tiende generatie de boerderij heeft behouden. „Het is niet eenvoudig. Ondernemen in de agrarische sector is héél complex. Hoe moeten boeren alles begrijpen? De meeste boeren willen gewoon lekker op hun tractor zitten, maar voor je bedrijfsvoering heb je, als je niet gestudeerd hebt, een agrarisch adviseur nodig á 110 euro per uur. En het wordt alleen maar moeilijker.”
Imago boeren opvijzelen
Ze hoopt het boerenimago op te vijzelen door te laten zien dat het anders kan. „Want wat zou er zijn gebeurd als ik de boerderij had verkocht? Nóg meer vakantiewoningen, nog meer toeristen? Velden vol zonnepanelen? Dat is óók niet gezond voor het Limburgse landschap. Gelukkig ziet de gemeente Wittem, waar Wahlwiller onder valt, dat ook in en werken ze van harte mee. We krijgen bijvoorbeeld een vergunning om een paar tiny houses neer te zetten waar mensen kunnen logeren. Kleinschalig toerisme.”
Ondanks het harde werken kan Wendy enorm genieten van de rust, als ze in haar tuinstoel zit en uitkijkt over het Zuid-Limburgse heuvelland, met niets dan vogelgeluiden om zich heen.
Janneau van Kranenburg en Wendy Bindels genieten van de rust op hun Natuurboerderij de Hofkamer. credit Marcel Van Hoorn
„Nou ja, de rust werd onlangs wel verstoord”, lacht ze, „want we liggen langs het parcours van de Amstel Gold Race. Een helikopter die de koers volgde vloog laag over. Janneau en ik moesten uit alle macht onze kalkoenen vasthouden, opdat ze niet de weg op vlogen!”