‘Niet iedereen krijgt obesitasmedicatie – en dat is terecht’, zegt deze hoogleraar

3 uren geleden 1

Het Zorginstituut Nederland overweegt twee op te nemen in het basispakket van de zorgverzekering. Het gaat om de middelen Wegovy en Mounjaro, drie andere middelen worden al vergoed. Goed nieuws voor iedereen met overgewicht? Goed nieuws is het zeker, zegt internist-endocrinoloog Liesbeth van Rossum. Ze is hoogleraar op het gebied van obesitas en stressonderzoek aan het Erasmus MC in Rotterdam.

De medicijnen worden vergoed voor twee patiëntengroepen: mensen met obesitas (BMI vanaf 30) die een ziekte hebben die samenhangt met hun gewicht (hartfalen, apneu, knieartrose). En mensen die ernstig of zeer ernstige obesitas hebben (BMI vanaf 35).

Niet iedereen met overgewicht krijgt obesitasmedicatie dus vergoed?

Liesbeth van Rossum: „Het Europees geneesmiddelenbureau EMA adviseert Mounjaro en Wegovy al bij een BMI van 27. In Nederland zijn we wat strenger, en dat begrijp ik heel goed. Ja, de wetenschap vindt dat obesitasmedicatie effectief is, maar het moet ook te betalen zijn.” Gemiddeld kost obesitasmedicatie per patiënt zo rond de 250 euro per maand, vergoeding voor de 4.1 miljoen Nederlanders met een BMI van 30 of meer, kost volgens het Zorginstituut tegen 10 miljard euro per jaar.

Lastig is dat de NHG drie medicijnen aanbeveelt, waarvan dus één, Wegovy, niet wordt vergoed

Alleen de ernstige gevallen krijgen medicijnen?

„Voor medicatie überhaupt aan de orde is, moet iemand een jaar lang een gecombineerde leefstijlinterventie volgen. Heeft dat onvoldoende effect, dan is medicatie een optie. Een BMI van 27 0f 30 is nog onvoldoende indicatie, Daardoor ontstaan er gerelateerde ziektes als slaapapneusyndroom, knieartrose, prediabetes, hartfalen, leververvetting. Aandoeningen die we nu elk afzonderlijk behandelen: we dotteren, doen knieoperaties, schrijven andere medicatie voor. Verminderen of voorkomen we die ziektes door de obesitas te bestrijden, dan is medicatie medisch effectief én kostenbesparend.”

Patiënten klagen dat huisartsen geen obesitasmedicatie willen voorschrijven.

„In de gloednieuwe NHG-richtlijn van Nederlands huisartsen wordt medicatie. Ik geef vrijwel dagelijks nascholing aan huisartsen die zich soms geen raad weten met hoe ze obesitas het beste kunnen aanpakken. Hun patiënten horen via de socials over medicatie, ze vragen ernaar, en sommigen beginnen er op op eigen houtje aan met illegaal verkregen middelen. Wat het lastig maakt is dat de NHG drie obesitasmedicijnen aanbeveelt, waarvan er dus één, Wegovy, niet wordt vergoed.

In 2024 adviseerde het Zorginstituut nog negatief over Wegovy. Eerst moest het langetermijneffect worden onderzocht.

„Precies dat is wat nu nog zorgvuldig wordt onderzocht. Wat voor Wegovy pleit is dat de twee nu toegestande medicijnen liraglutide [merknaam Saxenda] en naltrexon-bupropion [merknaam Mysimba] dagelijks moeten worden geslikt of geïnjecteerd. Wegovy en Mounjaro trouwens ook, hoeven maar één keer per week geïnjecteerd te worden.”

Het echte probleem is waarschijnlijk dat mensen de medicatie online bestellen en gebruiken zonder goede begeleiding

Ruim 15 procent van de Nederlandse volwassenen lijdt aan obesitas. Gaat medicatie overgewicht uitbannen?

„Met leefstijlinterventie val je gemiddeld tussen de 3,5 tot 5 procent af. Iemand met een BMI 38 komt dan op een BMI van 36 en heeft dus nog steeds ernstig obesitas. Maar fysiek en mentaal is iemand veel gezonder. Met obesitasmedicatie kunnen mensen nog zo’n 5 tot wel ruim 15 procent extra afvallen.

Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) meldde dat het aantal vergiftigingen door obesitasmedicatie was verdubbeld dit jaar

„Het gaat om 105 individuele gevallen in 2025, tegenover 50 in 2024. Op zichzelf niet vreemd als je ziet dat het aantal gebruikers is gestegen van 80.000 naar 170.000. En als je de mensen meerekent die een lage dosering semaglutide [Ozempic] gebruiken voor diabetes dan kom je op 270.000 gebruikers. En verder is de term vergiftiging misleidend. Mensen melden braken en maag-en darmproblemen. Dat zijn inderdaad bijwerkingen die optreden bij obesitasmedicatie als er te snel, te hoog wordt gedoseerd. Maar wat ook bleek is dat veel mensen de medicatie zelf online bestellen en gebruiken zonder goede begeleiding.”