Aanbod kleine huurwoningen en kamers in vrije sector daalt met tientallen procenten

Het particuliere aanbod van kleine huurwoningen en kamers in de grote studentensteden blijft flink teruglopen doordat beleggers hun panden te koop zetten. In de tien grootste studentensteden lag het aanbod via particuliere verhuurders in het derde kwartaal gemiddeld lager dan in hetzelfde kwartaal een jaar geleden. In aantallen nam het aanbod in de studentensteden met 1.200 af tot 4.700. Dat blijkt uit een analyse door NRC van data van Rent.nl, een online platform voor woningzoekenden.

Rent.nl verzamelt geautomatiseerd aanbiedingen voor huurwoningen op verschillende platformen, waaronder ook sociale media en sites als Kamernet. Er bestaat geen landelijk register dat het actuele aanbod van particuliere huurwoningen bijhoudt. Om een beeld te krijgen van het aanbod voor studenten heeft NRC gekeken naar advertenties voor huurwoningen die kleiner zijn dan 25 vierkante meter.

Het aanbod van kleinere woningen krimpt vier keer zo hard als dat van het totale aanbod aan particuliere huurwoningen. In steden waar veel kleinere huurwoningen zijn, was de afname het grootst. In Amsterdam daalde het aanbod met ruim een kwart, in Utrecht en Rotterdam met (bijna) een derde.

De grote uitschieter is Delft. Het aanbod van studentenwoningen liep daar met 43,6 procent terug; tussen juli en september 2024 kon een woningzoekende in Delft nog op 305 kamers van particuliere verhuurders reageren. In hetzelfde kwartaal dit jaar waren dat er nog maar 172.

Verenigingshuizen te koop

Veel uitwonende studenten zijn voor woonruimte afhankelijk van de vrije sector. Ongeveer de helft woont in een kamer van een particuliere huisbaas. En die zijn de afgelopen twee jaar in groten getale overgegaan tot verkoop van hun huurwoningen.

Verhuurders klagen over hoge belastingdruk en een stapeling van wetgeving die verhuur ingewikkeld en minder rendabel maakt. Zo telt het energielabel tegenwoordig mee bij het vaststellen van de maximale huurprijs; wat voor slecht onderhouden studentenpanden een lager rendement betekent. Ook is het in veel gemeenten niet langer toegestaan zelfstandige woningen (met eigen voordeur, douche en toilet) met meer dan drie huurders op één huurcontract te bewonen. Er moet dan per kamer een huurcontract worden opgesteld, waar ook niet elke verhuurder blij mee is.

Het gevolg is dat veel studenten het afgelopen jaar een brief van de huisbaas op de mat kregen waarin stond dat hun contract niet werd verlengd. Studentenverenigingen maken zich grote zorgen omdat het aantal verenigingshuizen hierdoor flink onder druk komt te staan, zo bleek vorig jaar. Uit een onder Delftse studenten gaf eind vorig jaar ruim een kwart aan dat hun huisbaas van plan was het huis te verkopen. 

Lees ook

In de studentensteden zien huurteams de woningproblemen voor studenten toenemen

In Delft hebben studentenorganisaties zich daarom verenigd in Studentenhuisvesting Overleg Studentenbelangenorganisaties (S.O.S.) om het tekort aan kamers in de lokale politiek hoog op de agenda te krijgen. In een brandbrief schreef S.O.S. dit voorjaar te vrezen dat in 2030 een kwart tot de helft van alle 1.400 particuliere studentenhuizen is verdwenen.

Ook in andere steden slaan studentenverenigingen de handen ineen. Zo werkt het vrouwelijke studentencorps U.V.S.V. in Utrecht aan de oprichting van een eigen coöperatie, die moet voorkomen dat er de komende drie jaar 240 kamers in 37 verenigingshuizen verdwijnen. Voor de coöperatie, die heet, worden oud-leden en overige geïnteresseerden benaderd om lid te worden en bij te dragen. Er komt een benefietavond om aandacht te vragen voor de kamernood.

Nieuwbouw valt tegen

Naast de afname in de particuliere verhuur kwam de nieuwbouw van studentenwoningen de afgelopen jaren maar moeizaam van de grond. In 2022 werden landelijke afspraken gemaakt voor de bouw van zeker zestigduizend studentenwoningen in 2030, zowel met nieuwbouw als door de bestaande voorraad beter te benutten.

Maar de praktijk is weerbarstig. De ambities lopen stuk op lokale wetgeving, ooit ingesteld om misstanden tegen te gaan. In verband met overlast geldt in veel steden een verbod op ‘verkameren’. Als er al extra kamers gebouwd mogen worden binnen de bebouwde kom, kan ook de parkeernorm een probleem zijn – en dat terwijl lang niet elke student een auto heeft.

Het zou enorm schelen als belemmerende regels voor verhuurders worden versoepeld

Daarbij hinderen hoge bouwkosten de nieuwbouw van studentencomplexen. In Amsterdam werd in heel 2024 zelfs geen enkele studentenwoning gebouwd. Na kritiek uit de Amsterdamse raad wees verantwoordelijk wethouder Steven van Weyenberg (D66) vorige week bouwlocaties aan voor de bouw van drieduizend extra studentenwoningen in de komende jaren.

In Delft legde het gemeentebestuur in 2021 vast dat er in vijf jaar zeker 2.500 studentenwoningen bij zouden komen. Dat werden er slechts 136. En dat terwijl door grote renovatiewerkzaamheden van studentenhuisvester DUWO de komende vier jaar zeker vierhonderd kamers in Delft tijdelijk onbewoonbaar zijn.

Lees ook

Door het grote kamertekort stellen studenten die uit huis willen hun wooneisen bij. ‘Als ik maar niet elke dag tweeënhalf uur in de trein hoef te zitten.’

Hoewel Delft nu hard werkt om in 2031 de gestelde bouwdoelen toch te halen, maakt raadslid Lisanne Fung Fen Chung van de lokale partij STIP zich zorgen om het woningtekort op de korte termijn. „Het zou enorm schelen als belemmerende regels voor verhuurders worden versoepeld, zodat met verkoop bedreigde studentenhuizen blijven bestaan”, zo stelt ze. „

Die versoepeling kan dit najaar al worden ingevoerd, als er in Delft een nieuwe huisvestingsverordening wordt behandeld in de gemeenteraad. Eerder pasten Amsterdam, Rotterdam en Utrecht hun regelgeving al aan.