Bij de NPO gaat veel veranderen, maar tijdens presentatie van nieuwe programma’s is daar nog weinig van te merken

Hoewel de druk uit Den Haag weg is sinds de val van het kabinet-Schoof, gaat de publieke omroep toch door met de uitvoering van het plan om de dertien losse omroepen te laten opgaan in vijf ‘omroephuizen’. Dat zei Arjan Lock, voorzitter van het College van Omroepen, dinsdag bij de presentatie van het nieuwe televisieseizoen in Hilversum.

Het plan om het uitdijende bestel met dertien (aspirant)omroepen in te klinken, kwam in april van de toenmalige minister Eppo Bruins (NSC, Onderwijs, Cultuur en Media). Maar het kabinet viel spoedig daarna en Bruins vertrok, waarmee zijn plannen op de lange baan dreigden te worden geschoven. Hilversum had hierna achterover kunnen leunen en rustig door kunnen gaan op de oude weg, tot er ooit een nieuw kabinet aan de horizon zou verschijnen.

Maar Lock, tevens EO-directeur, zegt dat de omroepen zelf stappen willen zetten om het bestel bestuurbaar te houden, en niet passief willen afwachten op hoe de wind waait in Den Haag. Volgens hem is zijn de hervormingen hard nodig, want met zo veel omroepen is het huidige bestel lastig te besturen. Jojanneke Doorn, directeur video van de NPO, het centrale bestuur van de publieke omroep, beaamt dit. Volgens haar zullen de te vormen omroephuizen veel minder coördinatie vergen.

Het plan om de omroepen te laten fuseren in omroephuizen (vier of vijf, plus de NOS/NTR) is ook niet los te zien van de bezuinigingen die wél gewoon doorgaan. De publieke omroep gaat in 2026 alvast 20 miljoen euro bezuinigen, en vanaf 2027 rond de 160 miljoen, op een jaarbudget van 982 miljoen euro. Eerder kondigde Doorn al aan om flink te gaan snijden in de programmering.

Dat was nog niet direct te merken in de presentatie dinsdag. In een trailer van anderhalf uur kwamen er tientallen nieuwe tv-programma’s langs. Tussen de verder nogal witte programma’s viel het blok over Suriname op: met op de achtergrond een grote Surinamse vlag hield Noraly Beyer een praatje over een halve eeuw onafhankelijkheid. Soulzangeres Sarah-Jane zong in klederdracht een Surinaams lied. In het overzicht valt verder op dat nu ook grote programmatitels, zoals een modewedstrijd met Carice van Houten, alleen online verschijnen, op de streamingdienst NPO Start.

Hieronder een aantal titels om naar uit te kijken dit najaar.

Amusement

Bollox

Kinderen maken punk. Vroeger was punk iets waar de ouders nogal van schrokken, maar in Bollox wordt de rauwe muzieksoort ingezet om de emoties van kinderen te reguleren. Ze mogen hun woede eruit krijsen in puntige songs.Vanaf 21 september, NPO3.

Teun op de Biblebelt

Teun Föhn is bekend als kapper in de realityserie Urk van Talpa. Nu trekt hij eropuit voor de EO om de schoonheid van de Nederlandse biblebelt te tonen. Vanaf 30 oktober, NPO1.

A Beautiful Mess

Carice van Houten is bekend als filmactrice (Zwartboek, Game of Thrones) en klimaatactivist, maar nu maakt ze voor het eerste een tv-programma. Ze leidt een wedstrijd waarin BN’ers met elkaar wedijveren om de beste tweedehands outfit. Vanaf 21 mei op NPO Start.

Suriname 50

Om de halve eeuw onafhankelijkheid van de voormalige Nederlandse kolonie te vieren, komt de publieke omroep met maar liefs zeven programma’s. Opmerkelijk is het kinderprogramma Fri Fri Suriname (vanaf 16 november), waarin een documentaire over de onafhankelijkheid wordt versneden met een drama over twee vriendinnen. Op 25 november doet de NOS live verslag van de onafhankelijkheidsfeesten.

Documentaires

Fortuyn, On-Hollands

Deze documentaireserie over de opkomst en de moord van Pim Fortuyn in 2002 wil ook schetsen hoe Nederland sindsdien veranderd is; hoe moslims, asielzoekers en andere migranten tot mikpunt werden van populistische politici en hun gevolg. Vanaf 12 oktober, NPO2.

App me als je thuis bent

Sinds de moord op de 17-jarige Lisa in Amsterdam, de hierop volgende demonstraties van de beweging ‘Wij eisen de nacht op’, en de agressie die deze opriepen bij mannen, staat geweld tegen vrouwen hoog op de agenda. In dit drieluik komen vrouwen en meisjes aan het woord die slachtoffer werden van aanranding en verkrachting op straat. Vanaf 27 november, NPO Start.

Hila voorbij de Taliban

Presentatrice Hila Noorzai is erin geslaagd een reisserie te maken over het leven van Afghaanse vrouwen sinds het misogyne Talibanregime hen uit de openbare ruimte verbande. De vrouwen die ze portretteert proberen ondanks de onderdrukking hun eigen leven vorm te geven. Vanaf 30 november, NPO2.

Series

Paradijs

Film van regisseur en actrice Bobbie Koek. Nadat zijn ex-vriendin hun baby bij hem op de stoep dropt, verlaat de 16-jarige Noah op een brommertje zijn geboortedorp en trekt met zijn kind de wijde wereld in. Vanaf 13 september, NPO 3.

Flying Hummelo

Kinderserie. Na de scheiding van haar ouders komt het 12-jarige stadskind Lieke in de Achterhoek terecht. Via de motorcross kan ze haar woede en andere emoties kwijt, en probeert ze haar plaats te vinden in de dorpsgemeenschap. Oktober, Zapp, YouTube.

Bodem 2

De bekroonde dertigerskomedie van, door en met Eva Crutzen krijgt een tweede seizoen, waarin we ongetwijfeld meer te weten komen over het grote verlies dat ten grondslag ligt aan haar losgeslagen gedrag. Vanaf 3 november, NPO3.