Het nieuwe seizoen van ‘Bodem’ gaat dieper: ‘Of je het nou grappig vindt of dat het een spiegel is, ik wil dat je iets ervaart’

8 uren geleden 1

Het tweede seizoen van Bodem, de eigenzinnige tragikomedie geschreven en geregisseerd door Eva Crutzen (38), duikt dieper in het thema rouw. In het eerste seizoen verloor Cat – gespeeld door Crutzen – zichzelf nog in een destructieve levensstijl vol seks, drank, drugs en chaos. In seizoen twee probeert Cat rust te vinden. Ze doet een poging om het verlies van haar broer te verwerken en is begrafenisondernemer. Zo dealt Cat niet alleen persoonlijk, maar ook professioneel met de dood.

Typerend voor Bodem is de mix aan genres en stijlen. Regelmatig neemt Cats fantasie haar leven over in een rappe afwisseling van dramatische scènes met scherpe sketches, dromerige zelfgeschreven liedjes en montages, alsof je per ongeluk MTV hebt aangeslingerd in plaats van de NPO. Wanneer Cat de knappe Sunny ontmoet tijdens een voorgesprek voor een begrafenis, trekt Cat hem aan zijn stropdas door het gangpad terwijl het nummer ‘Sunny’ van Bobby Hebb aanzwelt. Tussen de kerkbankjes verschijnen dansers die al zwaaiend het scherm overnemen. De groep – inclusief Cat en Sunny – danst strak in het pak tot een extatische climax.

Altijd is daar de vraag: is dit een product van Cats levendige verbeeldingskracht of een van de zoveel bizarre gebeurtenissen in haar leven? „Soms is de realiteit nog gekker dan de fantasie”, vertelt Crutzen tegen NRC.

Mix van genres

Ze kiest daarom bewust voor een mengeling van genres en stijlen om de leefwereld van Cat voelbaar te maken. „Ik vind het leuk om het publiek voortdurend een beetje uit te blijven dagen en te teasen. Ik vind het spannend als iets schuurt, als je even niet weet waar je aan toe bent. Dat je verrast wordt, of overvallen, en daardoor geraakt. Daar hou ik zelf ook van dus dat probeer ik ook te bereiken met wat ik maak.”

Toen ze studeerde aan de Frank Sanders Akademie, de opleiding voor musical en muziektheater, kon Crutzen niet kiezen tussen dans, acteren en zang. Daarna maakte ze veel theater en speelde in onder andere het satirische programma Promenade. Ze merkte tijdens het maken van een televisiebewerking van haar theaterprogramma Opslaan Als hoeveel vrijheid je hebt als je niet meer alleen op het toneel staat: „Eerst zit je in een lied, daarna in een zwaardere, emotionele scène — en dan ineens volgt er weer iets grappigs. Dat contrast vond ik fijn, en dat heb ik voortgezet. Daarin zoek ik graag de grens op. Maar het moet wel echt zijn.”

Ik vind het leuk om het publiek voortdurend een beetje uit te blijven dagen en te teasen

Daarom is het belangrijk dat Bodem 2 een goede balans van drama en komedie is. Crutzen houdt dat nauwlettend in de gaten: „In aflevering zes zitten best veel grote dramatische gebeurtenissen. Daar moet iets tegenover staan.” Opschudden, noemt Crutzen dat. Dat is misschien onwennig voor Nederlandse kijkers, die het gewend zijn series te zien die doordrenkt zijn van realisme, maar volgens Crutzen staat Cats belevingswereld dichter op de realiteit dan je denkt.

„Misschien herken je het wel. Ik heb soms dat mijn fantasie met me aan de haal gaat.” vertelt Crutzen. Zo zit Cat voor haar eerste gesprek als begrafenisondernemer met een klant terwijl ze hoort hoe haar zusje Sally boven seks heeft. De persoon tegenover haar hoort niks, maar voor Cat wordt het geluid steeds luider en luider tot Sally met bed en partner door het plafond stort. „En het mooie aan televisie is dat je dat ook kan laten zien.”

Even heel ongemakkelijk

In Bodem 2 heeft haar eigen voice-over plaatsgemaakt voor die van haar broer. Crutzen: „Ik wilde hem een rol geven, zonder flashbacks, dus het werd zijn stem. Je leert hem en hun band daardoor kennen. Het helpt Cat in de serie om met het verlies om te gaan. Ze weet dat ze die stem zelf is, maar het gaat om het inzicht dat dat niet uitmaakt. Dat het belangrijk is dat je iets vindt dat werkt voor jou.”

Humor helpt, vindt Crutzen. „Daarom zijn bijvoorbeeld dingen die misgaan op een begrafenis welkom. Bij een dramatische scène is het juist fijn als het even heel ongemakkelijk wordt. Daardoor krijg je de ruimte om op adem te komen.”

Crutzen vindt het moeilijk grote uitspraken te doen over het televisielandschap van Nederland, maar denkt wel dat de uitholling van de NPO het jonge makers nog moeilijker gaat maken om risico’s te nemen en dingen uit te proberen. „Bij de NPO krijg je ruimte om je te ontwikkelen. Het mag een beetje vervreemdend zijn, en vernieuwend. Het is belangrijk dat dat blijft bestaan.” Ze wil zelf vooral dat het publiek iets voelt, maakt niet uit wat. „Of je het nu heel grappig vindt, even door elkaar geschud wordt, een spiegel voorgehouden krijgt, of kunt verdwijnen. Als je maar íets hebt ervaren.”

Tijdens het Nederlands Filmfestival afgelopen september ontving Crutzen twee prijzen in één week, een Gouden Kalf voor de regie van Bodem 2 en de Zilveren Krulstaart voor beste scenario. Er wordt nu gewerkt aan een making off van het tweede seizoen en tijdens een interview in Lubach werd gehint naar een plan voor een derde seizoen en een film. Crutzen: „Het plan is nu vooral om even bij te komen. Na Bodem 1 ben ik meteen doorgegaan met dit nieuwe seizoen. Voordat de trein weer vertrekt wil ik graag eerst tot stilstand komen. En me weloverwogen weer met ziel en zaligheid in het volgende storten.”

Lees het hele artikel