Jim Lovell, die de Apollo 13 veilig terug op aarde bracht, op 97-jarige leeftijd overleden

Jimmy Lovell, de Amerikaanse astronaut die de Apollo 13 in 1970 na een mislukte missie veilig terug op aarde bracht en daarmee volgens NASA „een potentiële tragedie in een succes omzette”, is op 97-jarige leeftijd overleden. Hij stierf donderdag in zijn woonplaats Lake Forest in de Amerikaanse staat Illinois, meldde de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie vrijdag.

Lovell was een van NASA’s meest prominente astronauten in een belangrijke periode voor de Amerikaanse ruimtevaart. Hij nam tussen 1965 en 1970 deel aan vier missies: Gemini 7, Gemini 12, Apollo 8 en Apollo 13. Vooral na die laatste missie werd hij wereldberoemd.

‘Houston, we have a problem’

Lovell bevond zich tijdens de missie samen met astronauten Jack Swigert en Fred Haise 320.000 kilometer boven de aarde en ze waren bijna bij de maan aangekomen –  het had de derde maanlanding ooit moeten worden – toen een waterstoftank in het ruimtevaartuig ontplofte. „We hoorden een harde knal, de capsule schokte heen en weer en toen was het weer stil”, zei Lovell in een later interview.

Swigert zette een schakelaar om, maar zorgde er daardoor juist voor dat de elektriciteit in het moederschip uitviel en de zuurstofdruk daalde. Hoewel de drie astronauten hierdoor in levensgevaar verkeerden, sprak Lovell koelbloeding de woorden: „Houston, we’ve had a problem”. Die mededeling aan het vluchtleidingscentrum werd in de film Apollo 13 uit 1995 verkeerd gequoot en is nu bekend als: „Houston, we have a problem”.

Noodgedwongen weken de drie astronauten uit naar de kleine maanlander Aquarius, eigenlijk bedoeld voor twee personen. Ze brachten er vier koude dagen in door. Tientallen miljoenen mensen keken op televisie hoe Lovell en de twee andere astronauten met de maanlander uiteindelijk veilig in de Stille Oceaan landden. Het werd een van de meest iconische momenten in de geschiedenis van de ruimtevaart.

Levenslessen

Na de mislukte missie zou Lovell tot zijn eigen spijt nooit meer de kans krijgen om alsnog op de maan te landen. Levenslessen haalde Lovell er wel uit. In een interview met CNN in 2020 zei hij dat „je niet opeens een probleem kunt hebben, en dan gewoon je ogen kunt sluiten en kunt hopen dat er een wonder gebeurt. Het wonder is iets wat je zelf moet uitvoeren, of mensen die je helpen.”

Lovell stopte in 1973 met zijn werkzaamheden bij de NASA. Uiteindelijk ging hij met pensioen in 1991 als directeur van een telecommunicatiebedrijf. De in Cleveland geboren Lovell trouwde in 1952 met zijn vrouw Marilyn, met wie hij vier kinderen zou krijgen.

Zijn familie noemt Lovell in een reactie hun „held” met een „ongekend optimisme”. Volgens NASA is Lovell een belichaming van „de vastberadenheid en het optimisme van zowel vroegere als latere ontdekkingsreizigers”.