Met symposium over morele ambitie werkt Vindicat aan haar reputatie. ‘In je eerste twee jaar praat je nauwelijks over morele ambitie’

Het is een prikkelende vraag voor een studentencorps: hoe maak je morele ambitie waar? Uitgerekend Vindicat boog zich over deze vraag tijdens een symposium in de Groningse Akerk.

Het studentencorps staat door meerdere schandalen waarmee ze de afgelopen jaren in het nieuws kwam – een mishandeling tijdens een ontgroening, het slopen van een sushirestaurant – niet per se bekend om moraliteit. Maar, zegt Francesca Houben, secretaris van de lustrumcommissie, „het symposium over morele ambitie draagt bij aan de cultuurverandering die we afgelopen jaren binnen de vereniging in gang hebben gezet”. De bijeenkomst maakt deel uit van de lustrumviering vanwege het 210-jarig bestaan van de studentenvereniging.

Bijna driehonderd zomers geklede studenten zijn deze maandagmiddag aanwezig, pratend over het golftoernooi dat binnenkort plaatsvindt. Sommigen zitten onder het kerkorgel op TikTok te scrollen. Hoe leeft het thema morele ambitie bij hen?

Mannelijke leden

Voor Lilith van der Stelt (22) begint invulling van die term steeds meer vorm te krijgen. Ze rondde haar bachelor rechten af met een scriptie over IT-recht. Ze vertelt dat ze zelf nog niet echt haar passie heeft gevonden, „maar vind het wel belangrijk dat mensen de privacy en bescherming krijgen waar ze recht op hebben”. Met dat uitgangspunt hoopt ze tijdens haar master Informatierecht te ontdekken waar ze later wil gaan werken.

De term ‘morele ambitie’ is vorig jaar in zwang geraakt, toen schrijver en historicus Rutger Bregman zijn gelijknamige boek uitbracht. Morele ambitie gaat om de wil om de wereld een betere plek te maken door het inzetten van je talenten. ‘Stop met het verspillen van je talent en maak werk van je idealen’, aldus de ondertitel van Bregmans boek. Niet zwichten voor het riante salaris en prestigieuze van een consultancybaan op de Zuidas, maar je kennis inzetten om grote uitdagingen, zoals klimaatverandering en armoede, op te lossen. Toch blijkt uit onderzoek uit 2017 van Consultancy.nl, een online platform voor de consultancybranche, dat het grootste gedeelte van de kwart miljoen bachelor en master studenten in Nederland, een baan in consultancy ambieert.

Leden van het studentencorps Vindicat antwoorden met eens (groen) of oneens (rood) op een stelling van spreker Jeroen Smit.

Een van de sprekers is journalist Jeroen Smit. Hij is auteur van De prooi, dat gaat over het verval van ABN Amro. Hij vraagt wie van de aanwezigen op de sociëteit wel eens praat over morele ambitie. Er gaan slechts twintig handen de lucht in. Als NRC na afloop studenten over morele ambitie bevraagt, weigeren de mannelijke leden: publiekelijk willen ze dat niet. „Straks leest mijn toekomstige werkgever dit, dat is voor mij niet best”, grapt iemand.

Van der Stelt is een van de studenten die wel haar hand op stak. „In je eerste twee jaar bij Vindicat praat je nauwelijks over morele ambitie. Verder in je studie komen die gesprekken wel, omdat je toch meer gaat nadenken over je toekomst en wat je hierna wilt doen”, legt Van der Stelt uit. De gesprekken gaan over wat ze belangrijk vinden in het leven en waar ze zouden willen werken later.

Sterfbed

Tijdens het symposium pleit onder andere prinses Laurentien, die in opspraak kwam vanwege haar rol bij de hersteloperatie van het toeslagenschandaal, voor het ontdekken van je idealen. „Denk niet in termen van ‘wat wil ik?’, maar ‘waar sta ik voor?’.” Voor haar draait morele ambitie om „bedrijven van binnenuit maatschappelijker maken”, in plaats van slimme mensen weg te houden van grote banken, consultancybedrijven of de zakelijke advocatuur. Nobelprijswinnaar voor de Scheikunde Ben Feringa moedigt nieuwsgierigheid en je passie volgen aan. „Durf te dromen!” Hij vertelt over wetenschappers die via een start-up werken aan nieuwe behandelmethoden voor kanker.

Op de vraag wie idealen heeft, steekt maar een kleine meerderheid diens hand op

Vindicat-lid Mijke van der Putten (23), die een Master Strategic Innovation Management volgt, kan zich wel vinden in de sprekers. „Wat Laurentien zei, dat je grote bedrijven van binnenuit kunt veranderen, spreekt mij aan. Ik ben er zelf nog niet uit waar ik precies wil werken, zolang ik maar impact maak. Van binnenuit of van buitenaf.”

Publicist Simon van Teutem is de enige spreker die echt ingaat op ‘morele ambitie’. Van Teutem, die tijdens zijn studie stage liep bij een bank, schreef onlangs het boek De bermudadriehoek van talent. Hij waarschuwt voor het uitstellen van het najagen van je idealen: „Heb op je sterfbed geen spijt omdat je te veel tijd hebt verdaan met werk dat er eigenlijk niet toe doet.” Een oproep die bij veel studenten resoneert, getuige het luide applaus na zijn toespraak.

Geïnspireerd

Het is de vraag of het ook beklijft. Op de vraag wie idealen heeft, steekt maar een kleine meerderheid diens hand op. En het overgrote deel van de aanwezige studenten wil eerst geld verdienen voordat maatschappelijke bijdragen prioriteit wordt. „Begrijpelijk”, zegt Van Teutem. Veel mensen zien consultancywerk als een tussenstation, ziet hij. „Maar velen blijven uiteindelijk hangen in hun baan als consultant.”

De meeste studenten die NRC spreekt, zijn nog niet bezig met hun idealen. Maar voor Mee Jansen (23) is dat wel duidelijk. Met een bachelor rechten op zak en een master strafrecht in het vooruitzicht, is haar belangrijkste drijfveer: rechtvaardigheid. „Ik kan slecht tegen onrecht. Het kan iedereen overkomen. Mijn vader werkt in de zakenwereld. Dus thuis hebben we interessante gesprekken over onze maatschappij. Bijvoorbeeld over welke rechten verdachten moeten hebben.”

Jansen ziet haar toekomstige carrière als een manier om bij te dragen aan een eerlijkere samenleving. Na het symposium vertelt ze dat haar huisgenoten erdoor geïnspireerd zijn. „Ze kwamen naar me toe om te zeggen dat we het echt over morele ambitie moeten hebben.”