Om de monarchie te beschermen pakt Charles zijn broer Andrew aan

3 dagen geleden 4

Verliest Andrew, de voormalige prins, nu ook zijn laatste titel? Zondagochtend liet minister van Defensie John Healey bij de BBC doorschemeren dat zijn departement op verzoek van de koning kijkt of het vice-admiraalschap Andrew kan worden ontnomen, de rang die hij kreeg na een 22-jarige carrière in de Royal Navy, waaronder als helikopterpiloot tijdens de Falklands-oorlog.

Wat daarmee opnieuw duidelijk wordt, is dat het het paleis menens is. Na zestien jaar pappen en nathouden, sinds in 2009 de Amerikaanse bankier Jeffrey Epstein werd veroordeeld wegens vrouwenhandel en Andrews vriendschap met hem onder een vergrootglas kwam te liggen, ging de val van de 65-jarige prins de afgelopen twee weken opeens bliksemsnel.

Directe aanleiding was de postume autobiografie van Virginia Giuffre, slachtoffer van Epstein, die vorige week verscheen. Zij herhaalt daarin de beschuldiging dat ze als minderjarige werd gedwongen om seks te hebben met Andrew. Al in 2009, na de veroordeling van Epstein, dook er een foto uit 2001 op van Andrew met zijn arm om Giuffre, terwijl Epsteins voormalige partner Ghislaine Maxwell toekijkt. Mountbatten-Windsor, zoals Andrew zal heten als hij uit de adelstand zal zijn geschrapt, ontkent sindsdien seks met haar te hebben gehad.

De korte verklaring van het paleis donderdag toont dat zijn broer, koning Charles, echter de kant kiest van Giuffre. Niet alleen door Andrew zijn koninklijke titels te ontnemen en hem te dwingen om te verhuizen. Vooral door de laatste woorden: „Onze afkeuring is noodzakelijk, in weerwil van het feit dat hij de beschuldigingen blijft ontkennen. De koning en koningin willen duidelijk maken dat hun gedachten en buitengewone sympathie uitging en altijd zal uitgaan naar de slachtoffers en overlevenden van alle vormen van mishandeling.” Voor een familie wier onofficiële beleid het is om nooit excuses te maken en nooit uitleg te geven, zijn deze zeer gematigde Britse woorden een grote stap.

Charles en volgens Britse media vooral zijn zoon William zijn bezig de monarchie te beschermen. Het paleis heeft de controle verloren over hoe de familie in het nieuws wil komen, met bezoeken aan kwestbare mensen en goede doelen. Zo werd Charles vorige week maandag uitgejouwd tijdens een werkbezoek, waar iemand wilde weten hoelang de koning al van de banden tussen Epstein en Andrew afwist.

Al twee weken verschijnt vrijwel elke dag een nieuwe onthulling over Andrew. Zo onthulde de BBC dit weekend dat Andrew de eigenaren van een cryptobedrijf rondleidde door Buckingham Palace, in ruil voor 1,4 miljoen pond voor zijn ex-echtgenote Sarah Ferguson. Dat past in een lange reeks dubieuze deals die Mountbatten-Windsor sloot, onder andere als ‘speciaal handelsgezant’ van de Britse regering. In een recent verschenen biografie over Andrew somt auteur Andrew Lowrie ze op: van te nauwe banden met Chinese spionnen, tot een door een Libische wapenhandelaar betaalde vakantie, en een vastgoeddeal met de schoonzoon van de Kazachse president.

Gratis landhuis

Belangrijker voor Charles en William is dat het Britse Lagerhuis óók lijkt te willen debatteren over Andrew, en dan vooral over diens jarenlange verblijf in een dertig kamers tellend landhuis op Windsor Great Park, dat van de staat is, zonder dat hij daar huur voor betaalde – ook een van de onthullingen van de afgelopen dagen.

Parlementaire regels verbieden een debat over „de monarch, de troonopvolger en andere leden van de koninklijke familie”. Toch formuleerde oppositieleider Ed Davey van de Liberal Democrats omzichtig dat er transparantie moest komen over de voorwaarden waaronder „de bewoner” van de Royal Lodge daar kon wonen. Premier Keir Starmer (Labour) zei dat hij „open stond” voor een discussie.

Zo’n debat zou ook verdere vragen kunnen oproepen over de huurvoorwaarden van andere leden van de koninklijke familie. Of over (het gebrek aan transparantie over) de financiering van het Koninklijk Huis, dat jaarlijks 132 miljoen pond (bijna 150 miljoen euro) krijgt van de staat.

Een familiefoto uit 1972 toont koningin Elizabeth II en haar man, prins Philip, met hun kinderen. De huidige koning Charles zit links naast Elizabeth, rechts naast zijn vader zit de dan twaalfjarige Andrew.

Door Andrew te dwingen te verhuizen naar Sandringham, een van de privélandgoederen van Charles, probeert de koning verdere discussie over geld te voorkomen. Hij zal zijn broer volgens Britse media voor de rest van diens leven onderhouden. Dat heeft als bijkomend voordeel dat Andrew geen andere inkomstenbron hoeft te vinden, zoals Charles’ zoon Harry doet met het geven van openhartige interviews en tell-all boeken over het paleisleven.

Lees het hele artikel