Vier duels, vier nederlagen: in Europa bungelt Ajax kansloos onderaan

In blauwe letters hangt de ambitie in een van de directiekantoren op trainingscomplex De Toekomst. Ajax moet op termijn een „Champions League-winning club” worden. Het is een streven geformuleerd als een soort uitroepteken, achter de nieuwe koers die de club krap twee jaar geleden is ingeslagen, op een moment dat Ajax in een van de diepste sportieve crises in de clubgeschiedenis verkeerde.

Het is een beetje branie, zei voetbaldirecteur Marijn Beuker er in de zomer van vorig jaar over in gesprek met de clubkanalen. Meer een gedachte om de neuzen van alle honderden medewerkers dezelfde kant op te krijgen dan een echt doel. Wat wél het doel is, na twee seizoenen zonder deelname aan het grootste Europese clubtoernooi, formuleerde technisch directeur Alex Kroes kort daarop. „Heel simpel, zo snel mogelijk naar die Champions League toe. Punt.”

Een dik jaar later is Ajax terug op het hoogste niveau. Na een seizoen lang knokken onder de vorige trainer, Francesco Farioli, bemachtigde Ajax één van die felbegeerde 36 plekken in de Champions League. Maar een kanshebber op de overwinning, of zelfs maar een outsider, is Ajax nog lang niet, zo is na vier speelrondes pijnlijk duidelijk. Na woensdag bungelt Ajax met 0 punten onderaan in de stand. Met slechts één doelpunt voor en veertien tegen.

De vorige nederlagen kwamen niet als een verrassing, met tegenstanders zoals Inter, Chelsea en Olympique de Marseille. Maar de manier waarop was bij vlagen weinig hoopgevend: dat het in Marseille bij 4-0 bleef, was vooral omdat de Franse ploeg na een tijdje stopte met aanzetten. Op bezoek bij Chelsea was Ajax opnieuw kansloos: 5-1, na een vroege rode kaart.

De vierde speelronde, woensdagavond, thuis tegen het Turkse Galatasaray, had daar verandering in moeten brengen. „We hebben de zware ploegen nu gehad”, zei trainer John Heitinga er dinsdag over, in aanloop naar de ontmoeting. „We willen niets liever dan nu van die akelige nul af. […] Áls we punten willen pakken, dan zijn dit de wedstrijden.”

Onzekere openingsfase

Toch opent Ajax allerminst alsof het in de eigen Johan Cruijff Arena zoekt naar een overwinning. In weinig lijkt het speelstijl nog op het zelfverzekerde, aanvallende voetbal dat Heitinga deze zomer bij zijn komst beloofde. De thuisploeg laat Galatasaray het spel maken, trekt zich ver terug op de eigen helft. En als Ajax de bal een keer onderschept, dan is de ploeg die binnen twee contacten vaak al weer kwijt.

Het lijkt een kwestie van tijd voor het fout gaat. Na een kwartier kan topspits Osimhen een voorzet uit de lucht aannemen, nog een keer controleren en dan op doel afvuren, terwijl hij kort wordt gedekt door die Ajax-verdedigers. Drie minuten later kopt diezelfde Osimhen laag richting de rechterhoek. In beide gevallen voorkomt doelman Remco Pasveer met knappe reddingen een tegendoelpunt.

Pas na een halfuur wordt het thuispubliek voorzichtig verwend. Ajax slaagt erin de bal langer in bezit te houden, geduldig op te bouwen richting het doel van de tegenstander. Eerst speelt buitenspeler Mika Godts zichzelf vrij, later ook middenvelder Oscar Gloukh, maar ze aarzelen, om vervolgens de bal toch maar af te leggen op een teamgenoot die er minder goed voorstaat. Het is uiteindelijk Jorthy Mokio die maar een poging waagt, weinig overtuigend, uit de tweede lijn.

Het moment leidt de beste fase van Ajax in. Galatasaray staakt zijn verzengende druk uit de openingsfase, is slordiger in de opbouw en probeert het vaker via lange ballen, tevergeefs. Maar met de spaarzame kansen die Ajax daardoor krijgt, springt de thuisploeg slordig om. Gloukh schiet meters naast, verschillende voorzetten van rechtsback Anton Gaaei, dikwijls helemaal vrij, missen hun bestemming ruimschoots.

Striemend fluitconcert

Net als de wedstrijd lijkt af te stevenen op een onooglijk gelijkspel, na een klein uur, krijgt Leroy Sané de bal op rechts. De Duitser, die deze zomer door Galatasaray werd vastgelegd, krult de bal richting de tweede paal. Ajax-verdediger Josip Šutalo dekt slecht, laat Osimhen eenvoudig uit zijn rug wegglippen. De aanvaller duikt, en kopt de bal langs doelman Pasveer.

Vijf minuten later gaat het opnieuw fout. Een voorzet van Baris Alper Yilmaz van links, opnieuw gericht op Osimhen. Via zijn knie krijgt verdediger Youri Baas de bal op zijn arm, een strafschop, zo besluit de scheidsrechter. Osimhen scoort. En tien minuten later opnieuw, wederom uit een strafschop, nu nadat verdediger Gerald Alders via zijn knie op zijn hand krijgt.

Met een grauw gezicht ziet Heitinga het aan. Het besef daalt in dat ook deze Europese wedstrijd niets oplevert. Ajax krijgt nog wel een paar goede mogelijkheden, maar is slordig in de afronding. Veel toeschouwers zien al niet meer dat aanvaller Wout Weghorst laat in de wedstrijd tot tweemaal toe bijna scoort. Voor halflege tribunes speelt Ajax de wedstrijd uit. Wie nog wel is gebleven, zet om even voor elven een striemend fluitconcert in.

Vier Europese avonden wachten Ajax nog, tegen zwakkere tegenstanders dan Chelsea of Inter, maar zeker niet eenvoudig. Zo treft de ploeg nog Villarreal CF, in Europa matig begonnen, maar in de Spaanse competitie derde. En FK Qarabag, na vier speelrondes in de Champions League verrassend op 7 punten. De laatste kansen om te voorkomen dat een Europees ticket dat met zo veel vuur en ijver werd verdiend gedwee en vreugdeloos weer wordt ingeleverd.