Water in de permafrost op Mars kan leven herbergen

1 dag geleden 2

In de permafrost van Mars kunnen kleine kanaaltjes met vloeibaar water zitten. Deze kunnen een bewoonbare plek zijn voor piepkleine organismen.

Mars heeft mogelijk een netwerk van vloeibaar water dat zich een weg wurmt door de bevroren bodem. Alle ondergrondse permafrost, of dat nou op aarde is of op een andere planeet, bevat waarschijnlijk smalle vloeistofkanaaltjes. Berekeningen laten nu zien dat deze op Mars groot genoeg kunnen zijn om een woonplek te bieden aan levende organismen.

‘Wat Mars betreft zitten we altijd op het randje van ‘misschien wel, misschien niet’. Ik begon dit onderzoek met het idee dat ik uitsluitsel kon bieden en zou aantonen dat het zeer onwaarschijnlijk is dat er genoeg water is op plekken die het leefbaar maken voor microben’, zegt planeetwetenschapper Hanna Sizemore van het Planetary Science Institute in de Verenigde Staten. ‘Ik heb mijn eigen ongelijk bewezen.’

‘We hebben de tools om leven te vinden elders in het zonnestelsel’

Hoe ontstond het leven op onze planeet en, wie weet, elders? Om die grote vragen te beantwoorden, richt astrobioloog Inge Loes ten Kate haar blik op d ...

Adertjes

Sizemore en haar collega’s bestudeerden de bodemsamenstelling van Mars om te berekenen hoeveel van de ijzige ondergrond daadwerkelijk uit vloeibaar water kan bestaan en hoe groot vloeistofkanalen zouden zijn. Het is bijster lastig om water vloeibaar te houden op Mars: de temperatuur daalt er tot 150 graden onder het vriespunt. Zuiver water bevriest al bij 0 graden Celsius. Mars is echter rijk aan zouten die in het water kunnen oplossen en het vriespunt aanzienlijk kunnen verlagen.

De onderzoekers ontdekten dat het ‘verrassend eenvoudig’ was om bodemomstandigheden te vinden waarbij meer dan 5 procent vloeistof door kanalen met een diameter van minstens 5 micron (duizendsten van een millimeter) stroomde. Dat zijn de vereisten die het team had vastgesteld om de wateradertjes tot ‘bewoonbaar’ te bestempelen.

‘De grootste aders zijn tien keer smaller dan een dunne menselijk haar’, benadrukt Sizemore. ‘Maar dat is groot genoeg om een microbe onder te dompelen. En bovendien zijn ze voldoende met elkaar verbonden om voedsel en afval door de omgeving te verplaatsen.’

Tot de bodem

Op basis van metingen van de Marslander Phoenix, die zich in 2008 op de planeet vestigde, blijkt dat deze kanalen overvloedig aanwezig kunnen zijn op breedtegraden hoger dan 50 graden. Als er leven op Mars is, zijn deze adertjes de gemakkelijkste plek om ernaar te zoeken, zegt Sizemore: ‘Dit is een plek waar we kunnen landen en ongeveer 30 centimeter diep kunnen graven om monsters te nemen.’

Een illustratie van Marslander Phoenix in een leeg landschap.

Wat de leefbaarheid van de kanaaltjes in het gedrang kan brengen, is de temperatuur. Die is veel kouder dan wat de meeste bekende levensvormen aankunnen. ‘Maar we moeten voorzichtig zijn met het gebruiken van de grenzen van aardse levensvormen. Dat zijn niet noodzakelijkerwijs de grenzen waarbinnen elk leven, op andere plekken, kan functioneren’, zegt astrobioloog Bruce Jakosky van de Universiteit van Colorado in de VS.

‘Het komt erop neer dat het, op basis van deze studie en vergelijkbaar onderzoek, niet onmogelijk is dat er leven kan bestaan nabij het oppervlak van Mars’, besluit Jakosky.