Eurocommissaris kritisch over terugkeer soepelere mestregels voor Nederlandse boeren

Eurocommissaris Jessika Roswall van Milieu heeft zich donderdagavond in de Tweede Kamer kritisch uitgelaten over de herinvoering van soepelere mestregels (derogatie) in Nederland, zoals landbouwminister Femke Wiersma (BBB) wil. „Ik denk niet dat het duurzaam is om steeds voort te bouwen op de derogatie”, zei Roswall tijdens een gesprek met een Kamercommissie.

Volgens de Zweedse Roswall is de Europese Commissie „lange tijd zeer flexibel” geweest met de uitzondering voor Nederlandse boeren om meer mest te mogen uitrijden dan in veel andere EU-lidstaten. Als het Nederlandse kabinet opnieuw meer mestruimte wil, moet het eerst werk maken van natuurherstel, zei de Eurocommissaris. „En dat hebben we tot nu toe niet gezien”, zei ze. „Je moet wel wat leveren.”

‘Alles op alles zetten’

In het Hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB staat dat de rechtse coalitie alles op alles wil zetten om „de afbouw van de huidige derogatie terug te draaien en met de EU tot betere en wel werkbare normen en afspraken te komen”. Begin dit jaar liet minister Wiersma (BBB) de Kamer weten dat ze hiervoor aankomende zomer een nieuw verzoek wil indienen bij de Europese Commissie.

Sinds 2006 mochten Nederlandse boeren meer mest uitrijden dan boeren elders in de EU, omdat het grasland in gematigd klimaat lang groeit en veel stikstof kan opnemen. Met de vrijstelling mochten boeren met meer dan 80 procent grasland tot 250 kilo stikstof uit dierlijke mest per hectare per jaar bemesten, terwijl de Europese standaard 170 kilo is. Maar omdat de kwetsbare natuur in Nederland te zwaar wordt belast, wordt deze versoepeling tot 2026 in stappen teruggedraaid door Brussel.

In de commissievergadering zei Roswall donderdag te geloven in „dialoog” met EU-lidstaten, maar dat een duurzame toekomst om duurzame oplossingen vraagt. Nederland moet zelf met een oplossing voor het mestprobleem komen, de Europese Commissie kan een ondersteunende rol hebben, benadrukte de Eurocommissaris.

Stikstofaanpak

Het kabinet heeft begin dit jaar de ministeriële commissie Economie en Natuurherstel ingesteld om het stikstofprobleem aan te pakken. Om de mestcrisis tegen te gaan zijn er ook vrijwillige uitkoopregelingen voor boeren, en moeten veehouderijen bijvoorbeeld inkrimpen als ze worden doorverkocht.

Het bezoek van Roswall aan Nederland past in een reeks bezoeken van nieuwe of herkozen Eurocommissarissen aan EU-lidstaten sinds de Europese verkiezingen van vorig jaar. Eerder op de dag sprak Roswall in beslotenheid onder meer met stikstofminister Wiersma en staatssecretaris Openbaar Vervoer en Milieu Chris Jansen (PVV).

Vorige maand bracht bijvoorbeeld ook de Luxemburgse Eurocommissaris voor Landbouw Christophe Hansen een bezoek aan de Tweede Kamer. Hansen laat zich regelmatig kritisch uit over krimp van de veestapel binnen de Europese Unie wegens het belang van onafhankelijke voedselproductie, onder meer vanwege de geopolitieke instabiliteit.