Nederland wordt overspoeld met ‘legale’ wiet uit Canada

3 uren geleden 1

De alarmbellen bij de douane en de politie gaan af als op 17 juli 2024 bij toeval een partij van ruim 1.300 kilo wiet wordt gevonden – in twee containers uit Canada met daarin machines voor een bedrijf in Breda. Het Noord-Amerikaanse land is een goede handelspartner van Nederland en staat niet bekend als risicoland voor de invoer van drugs.

Maar dit is al de derde keer in korte tijd dat er een forse partij wiet uit Canada wordt aangetroffen. Binnen het Rotterdamse HARC-team – een samenwerkingsverband van douane, openbaar ministerie en zeehavenpolitie dat is gespecialiseerd in onderzoek naar drugssmokkel – ontstaat het gevoel dat hier een nieuw fenomeen zichtbaar wordt.

Met deze ene vangst is al meer wiet uit Canada onderschept dan in heel 2023. In dat jaar bleef „de weegschaal steken op 1.037 kilo wiet”, zo meldde het OM in een persbericht. In 2024 werd bijna 10.000 kilo onderschept en in de eerste negen maanden van dit jaar al 53.000 kilo, zo blijkt uit cijfers van het HARC-team.

Diezelfde trend is ook zichtbaar in Antwerpen. De Gazet van Antwerpen meldde eerder deze week dat in 2025 al bijna 20.000 kilo wiet is onderschept. In 2023 werd daar 336 kilo wiet in beslag genomen. En ook in Antwerpen komt de meeste wiet uit Canada, aldus de douane in de krant.

Legalisering

Bronnen in het criminele milieu melden dat „de Canadese route” al bijna tien jaar met succes wordt gebruikt. Dat is begonnen met een groep Brabanders die de Canadese wiet verstopten in dekladingen met houten tuinhuisjes. „Die zendingen zijn nooit gepakt”, aldus een bron die enkele betrokkenen kent.

De smokkel van wiet uit Canada kan niet los worden gezien van de legalisering van de wietteelt en verkoop aldaar. Medicinale wiet is in Canada al sinds het begin van de eeuw legaal en in 2018 volgde legalisering van wiet voor recreatief gebruik. Sindsdien heeft de productie van cannabis in Canada een grote vlucht genomen.

Volgens cijfers van de Canadese overheid hebben ruim duizend bedrijven een licentie voor teelt en/of verwerking van (medicinale) wiet. Op de markt voor legale wiet gaat in Canada omgerekend ongeveer 3 miljard euro om, volgens cijfers over 2024. Daarbij gaat het niet alleen om rookbare wiet maar ook om snoepjes en drankjes die op industriële schaal worden geproduceerd.

Maar de grote investeringen in de legale cannabisindustrie hebben geleid tot overproductie. Dat gaat om vele honderden tonnen wiet per jaar. Export is verboden, mede om conflict met de buurlanden te voorkomen: overtollige wiet moet worden vernietigd.

Potgrond en speedboten

Over die verplichting bestaat in Rotterdam de nodige twijfel. De douane en de zeehavenpolitie vonden dit jaar op de gekste plekken wiet in de Rotterdamse haven. De grootste vangst, in april van dit jaar, zat in een container met potgrond. Het ging om bijna 5.900 kilo wiet die moest worden afgeleverd bij een loods in het Limburgse Maasbree.

Een andere zending werd gevonden in twee speedboten die op een flatrack, een container zonder zijwanden, uit Canada naar Rotterdam werden verstuurd. Toen de politie het verpakkingsplastic afpelde, werd op 18 augustus van dit jaar 290 kilo wiet gevonden, verstopt in holle ruimten van de twee boten.

Los van de methode is de smokkel van wiet uit Canada financieel aantrekkelijk. De inkoopprijs voor een kilo is daar 600 tot 800 euro, afhankelijk van de kwaliteit, omvang van de partij en afspraken over de verdeling van de winst uit doorverkoop.

Voor de meeste coffeeshops in Nederland is Canadese wiet niet aantrekkelijk omdat nederwiet, vanwege het hogere THC-gehalte, beter in de markt ligt. Straathandelaren betalen daarentegen grof voor een kilo Canadese wiet, zo vertellen bronnen in het milieu: ongeveer 2.800 euro per kilo. Diezelfde kilo levert in Engeland of Scandinavië soms wel meer dan 5.000 euro op.

Lagere pakkans

Bij een gemiddelde groothandelsprijs van 3.500 euro per kilo levert duizend kilo wiet voor smokkelaars ergens tussen de 2,5 en 3 miljoen euro op. De winst per geïnvesteerde euro ligt daarmee op circa 4,5 euro: vergelijkbaar met de marge die wordt behaald met de smokkel van cocaïne.

En dat is wel eens anders geweest. Vanwege een sterke groei van de cocaïneproductie in Colombia schommelt de groothandelsprijs van een kilo cocaïne rond de 15.000 euro. Vorig jaar zomer kostte een kilo nog bijna 30.000 euro. Het gevolg: lagere winstmarges voor smokkelaars.

„De winst op een kilo cocaïne is nu zo laag dat smokkelaars overstappen op andere handel”, aldus een bron in het criminele milieu eerder dit jaar in NRC. „Nu wordt er minder geld geïnvesteerd in coke en meer in wiet.” Wat daarbij meespeelt, vertelde hij, is dat de pakkans voor cocaïnesmokkel groter is geworden.

Vanwege het zware geweld rond de cocaïnehandel is daar heel veel recherchecapaciteit op ingezet. Als gevolg daarvan wordt in de Rotterdamse haven in vergelijking met een paar jaar terug veel minder cocaïne onderschept. Een keerzijde: er is minder aandacht geweest voor de smokkel van andere drugs, zoals wiet uit Canada.

Naast de lagere pakkans is een ander voordeel dat voor de smokkel van wiet doorgaans veel lagere straffen worden uitgedeeld. Nu er met wietsmokkel bijna net zoveel geld kan worden verdiend als met cocaïnesmokkel is een verschuiving gaande, zegt een onderwereldbron: „drugscriminelen doen ook aan risicospreiding”.