Overdag vaak slaperig? Dat zou wel eens aan je voedingspatroon kunnen liggen

Kan je overdag je ogen maar moeilijk openhouden – zelfs na een nacht goed geslapen te hebben? Dan kan het zomaar zijn dat je last hebt van hypersomnia. Goed nieuws: inmiddels weten we beter door welke moleculen dat wordt veroorzaakt en wat je hier tegen kan doen.

Tussen de vijf en vijftien procent van de Nederlanders lijdt aan hypersomnia: een slaapstoornis waarbij mensen overdag maar moeilijk wakker kunnen blijven en veel last hebben van overweldigende moeheid. Uit een nieuw onderzoek blijkt nu dat er zeven moleculen in het bloed, oftewel metabolieten, bijdragen aan een verhoogd risico op hypersomnia.

Deskundige Tariq Faquih heeft meegewerkt aan het onderzoek. Hij legt uit: “ons onderzoek wijst erop dat dieet en genen een belangrijke rol kunnen spelen bij hypersomnia. Door te leren wat er biologisch aan de hand is kunnen we beter begrijpen hoe en waarom hypersomnia kan ontstaan, inclusief de vroege tekenen dat iemand het mogelijk heeft en wat we kunnen doen om patiënten te helpen.” Het onderzoek is te vinden in het blad Lancet eBioMedicine.

Bloedmonsters
Voor het onderzoek heeft het team data verzameld van 877 metabolieten. Deze data is afkomstig van de bloedmonsters van 6000 deelnemers die meewerkten aan de Hispanic Community Health Study. Naast het inleveren van een bloedmonster werd deelnemers ook gevraagd om een vragenlijst in te vullen, waarbij aangegeven moest worden hoe vaak ze overdag in verschillende scenarios in slaap vielen. De uitkomsten hiervan kwamen overeen met de uitkomsten van de Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis (MESA) en ook met de resultaten van verschillende studies uit de UK en Finland.

Uit de analyse naderhand blijkt dat er zeven metabolieten aan te wijzen zijn die gelinkt kunnen worden aan hypersomnia. Zo blijkt dat progesteron een rol speelt in de productie van melatonine. Daarnaast zijn er nog drie metabolieten die kunnen verschillen per geslacht. Zo ontdekte het team dat tyramine specifiek voor mannen het risico vergroot op het ontwikkelen van hypersomnia. Het team heeft ook goed nieuws te melden: vooral omega-3 en omega-6 vetzuren kunnen helpen om het risico op het ontwikkelen van hypersomnia te beperken.

Behandeling
Het team van Faquih hoopt dat de resultaten van het onderzoek kunnen helpen bij het ontwikkelen van behandelingen tegen hypersomnia. Ze wijzen erop dat het slikken van medicijnen en het veranderen van het dieet mogelijk een gunstig effect kan hebben. Ondanks het goede nieuws heeft het team genoeg aan te merken op het eigen onderzoek. Zo bleek het lastig om de exacte waarden van aanwezige metabolieten te meten en werden er ook metabolieten gevonden die vooralsnog niet geïdentificeerd konden worden.

Daarnaast geldt dat, alhoewel de data van de vragenlijst redelijk nuttig was, het team liever mensen in een laboratorium langs had laten komen waar uitgebreidere slaaptesten gehouden konden worden. Voor Faquih is het uitvoeren van klinische testen dan ook een belangrijke volgende stap. Hij zegt: “het uitvoeren van klinische testen zou een grote volgende stap kunnen zijn. Het zou ons helpen om te begrijpen of omega-3 en omega-6 vetzuren echt helpen in de strijd tegen hypersomnia.”

Hypersomnia
De gevolgen van hypersomnia zijn niet mals. Los van het feit dat hypersomnia een gigantische impact kan hebben op het sociale leven is het ook gelinkt aan het ontstaan van andere gezondheidsproblemen zoals obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten. Hypersomnia ontstaat vaak door een andere slaapstoornis, zoals slaapapneu of rusteloze benen: een syndroom waarbij mensen vooral ’s avonds en tijdens de nacht last hebben van een prikkelend, branderig of pijnlijk gevoel in de benen. Patiënten met rusteloze benen moeten vaak hun benen bewegen om het gevoel weg te krijgen, waardoor ze nachten wakker kunnen liggen.