Waarom mieren in dit opzicht beter kunnen samenwerken dan wij

2 dagen geleden 4

Wij mensen zijn goede teamspelers, zeggen we vaak over onszelf. Misschien wel de beste van de wereld als je kijkt naar andere dieren. Maar is dat wel zo? Mieren werken namelijk veel beter samen in dit opzicht.

Veel verschillende soorten dieren werken samen in grote en kleine teams. Denk bijvoorbeeld aan wespen, orka’s, dolfijnen, chimpansees, en ook mensen en mieren. In grotere teams werken individuele diersoorten alleen vaak minder alleen hard. Dat klinkt gek, maar het is echt zo: dit heet het Ringelmanneffect, en het vindt onder andere plaats onder mensen. Maar bij sommige diersoorten geldt dit effect juist niet. Madelyne Stewardson van de Macquarie University in Sydney, Australië en haar team zochten uit of dit bij een bepaalde groep mieren het geval was.

Groene wevermier
Stewardson en haar team keken specifiek naar de Groene wevermier (Oecophylla smaragdina), die voornamelijk voorkomt in Azië en Australië. Op deze continenten bouwen ze heel efficiënt hun bladrijke, zwevende nesten door een ketting te vormen en bladeren door te geven. Dit geeft al blijk van hun geavanceerde samenwerking, maar de vraag rijst nog steeds: geldt het Ringelmanneffect ook voor de Groene wevermier? Het antwoord is nee, blijkt uit de studie die is gepubliceerd in het wetenschappelijke blad Current Biology. 

Onderzoek
Stewardson en haar mede-onderzoekers kwamen tot deze conclusie nadat ze de kracht die de wevermierkolonies uitoefenen tijdens het proces van nesten bouwen hebben getest. Ze bestudeerden kettingen van wevermieren terwijl deze een kunstmatig blad, vastgemaakt aan een krachtmeter, trokken. Het team stelde vast dat ‘de mieren hun werk verdelen over twee taken: sommigen trekken actief, terwijl anderen als ankers fungeren om de trekkracht op te slaan’, legde Stewardson uit in een verklaring. De mieren aan de voorkant van de ketting trekken, terwijl de mieren aan de achterkant de kracht opslaan.

Krachtratel
Vervolgens stelden ze een nieuw ontwikkelde theorie vast: de ‘krachtratel’. Het team stelt dat de eerder genoemde samenwerkingsvorm de mieren in staat stelt om individueel meer bij te dragen naarmate het team groeit. Deze mierenkolonies werken dus juist efficiënter in hele grote teams, in tegenstelling tot wij mensen. “Elke individuele mier verdubbelde bijna haar trekkracht naarmate het team groter werd. Ze worden dus beter in samenwerken naarmate de groep groeit”, aldus Stewardson. Het is eigenlijk een omgekeerd Ringelmanneffect dat bij de wevermieren plaatsvindt. De ratel in het begrip ‘krachtratel’ verwijst naar een werktuig of machineonderdeel dat beweging slechts in één richting toelaat. “De lange kettingen slaan de trekkracht van individuele mieren effectief op in wrijving — samen lijkt het team te werken als een ratel”, vertelt David Labonte, mede-auteur van de studie.

Robotica
De onderzoekers denken dat deze ‘krachtratel’-methode, waarbij de mieren in een keten werken om kracht op te slaan, een inspiratiebron kan zijn voor robotica. Door robots te programmeren om op dezelfde manier samen te werken, kunnen ze in de toekomst mogelijk efficiënter taken uitvoeren, wat hun gezamenlijke prestaties aanzienlijk zou verbeteren. Momenteel kunnen robots in een team niet meer kracht uitoefenen dan wanneer ze alleen werken. Dat is al beter dan mensen, maar met de implementatie van de ‘krachtratel-theorie‘ zouden ze nog meer kunnen bereiken.

Lees het hele artikel