Geflopte Floriade in Almere viel nog duurder uit, concludeert enquêtecommissie

De geflopte Floriade heeft de gemeente Almere uiteindelijk 128,9 miljoen euro gekost, veel meer dan de 103,3 miljoen euro die het Almeerse college in 2023 rapporteerde in de eindafrekening. Dat concludeert de enquêtecommissie die in opdracht van de Almeerse gemeenteraad onderzoek deed naar de vraag hoe het evenement kon uitmonden in een organisatorisch en financieel debacle.

Lees ook

Floriade kostte tien keer zoveel als begroot, Almere vraagt bestuurders waar het fout ging

De wereldtuinbouwtentoonstelling vond tussen april en oktober 2022 plaats in Almere, maar voldeed niet aan de verwachtingen. In plaats van de beoogde 2 miljoen bezoekers kwamen slechts 680.000 mensen op de expositie af. De lage kaartverkoop, gecombineerd met onder meer hogere organisatiekosten en minder sponsorinkomsten, bezorgde de gemeente een financiële strop. 

In de eindafrekening paste de gemeente een correctie toe voor de kosten die zijn gemaakt voor de woonwijk Hortus, die op het Floriade-terrein moet verrijzen. Maar volgens de commissie wordt daarmee „onterecht” afgeweken van eerdere besluitvorming voor het evenement en de woonwijk in de Almeerse gemeenteraad. Onder de streep is het college „zeer lange tijd” uitgegaan van „weinig realistische financiële verwachtingen”, aldus de commissie. Kritische noten van buiten kregen te weinig aandacht. 

Zwaarst mogelijke middel

Een raadsenquête is het zwaarst mogelijke middel om op lokaal niveau de waarheid boven tafel te krijgen. Naast vertrouwelijke gesprekken hield de commissie onder leiding van raadslid Brent Hadderingh (Forum voor Democratie) in november ook een vijftiental publieke verhoren. Kopstukken rond de Floriade werden onder ede ondervraagd. Onder hen waren onder anderen oud-burgemeesters Annemarie Jorritsma en Franc Weerwind, en oud-directeuren van de Floriade Hans Bakker en Jan Willem Griep.

Naast het financiële aspect vindt de commissie dat de gemeente ambities en doelen vanaf het begin onvoldoende concreet heeft gemaakt. Ook was de planning te optimistisch en is de complexiteit om het evenement te combineren met de aanleg van een woonwijk onderschat. Verder kwam de interne organisatie bij de gemeente te laat op gang, en is het niet gelukt om met de oprichting van een aparte Floriade BV de organisatie van het evenement op afstand van de politiek te plaatsen. 

Kritische geluiden vanuit de ambtelijke organisatie bereikten de raad niet, en het college verschafte de raad meermaals onvoldoende informatie

Ook de afstemming met de gemeenteraad verliep niet goed. Het college bouwde „onvoldoende” ‘go/no go’-momenten in. Kritische geluiden vanuit de ambtelijke organisatie bereikten de raad niet, en het college verschafte de raad meermaals onvoldoende informatie. Toch gaat ook de gemeenteraad niet vrijuit: zij is “onvoldoende kritisch” geweest op zaken die het college voorlegde en heeft “veel op details gestuurd”. Voorzitter Hadderingh deed tijdens de presentatie van het rapport aan de gemeenteraad donderdagavond de oproep tot zelfreflectie.

Het college van Almere heeft tot 13 mei de tijd om een reactie te formuleren op het rapport. Op 22 mei bespreekt de gemeenteraad de conclusies tijdens een raadsvergadering, waarna later nog zal worden besproken hoe bij toekomstige projecten een soortgelijk debacle kan worden voorkomen.