Na de daverende klap van de raket opent Israël het offensief in Gaza-Stad

4 uren geleden 1

In Gaza zijn beschietingen en explosies nooit ver weg. Niet als Bashar Taleb donderdag via WhatsApp verslag uitbrengt vanuit het gebied en spraakberichten stuurt waarop ontploffingen te horen zijn. En niet toen hij de avond ervoor na een werkdag had gehoopt uit te rusten en het huis van zijn buurman getroffen werd door een bom.

Taleb (36) is fotograaf in Gaza voor onder meer NRC. Deze woensdag had hij overdag gefotografeerd hoe vliegtuigen van westerse landen pallets met voedsel afwierpen boven de Gazastrook. In Jabalia, in het noorden van Gaza, had hij bombardementen vastgelegd op woonwijken in het centrum van de stad.

In zijn huis in Jabalia, waar Taleb sinds februari samen met zijn moeder, broers en zussen en het gezin van een van zijn broers woont, had hij ’s avonds thee ingeschonken. Tot een man de straat in kwam gerend en de dagelijkse realiteit van de oorlog zich opdrong. Israël had een waarschuwing afgegeven voor een komende aanval.

Schuilkelders zijn er niet. In paniek rent Taleb met zijn moeder, zussen, broers en buren naar een plek op straat enkele honderden meters verderop in de wijk, in de hoop daar veilig te zijn. Een halfuur wachten ze. Dan klinkt het angstaanjagende geluid van een raket die zijn doel nadert en volgt een daverende klap en een vuurbal.

„We renden weg en verstopten ons voor de rondvliegende stenen en granaatscherven”, zegt Taleb. „Het was angstaanjagend.”

Nadat de rook was opgetrokken, bleek dat drie verdiepingen van het huis van zijn buren waren verwoest. Alleen de begane grond is nog heel en het gaat dagen duren om het puin te ruimen. Vijftig meter verderop was Talebs eigen woning, of wat er na een eerdere aanval nog van over was, niet geraakt. „Gelukkig was iedereen in orde.”

Gaza-Stad

De aanvallen op Jabalia vormden de opmaat naar het woensdag begonnen offensief in Gaza-Stad, net iets ten zuiden van Jabalia. Israël negeerde stevige internationale kritiek en oproepen om af te zien van het offensief en zegt dat terreurwegeging Hamas gegijzelden vasthoudt in de stad, waar honderdduizenden Palestijnen wonen.

Door eerst Jabalia en andere plaatsen rondom Gaza-Stad te belegeren en hier de aanvallen te intensiveren, zou Israël hebben gepoogd de stad te omsingelen alvorens het offensief woensdag begon, zo stelde een woordvoerder van de Civiele Bescherming van Gaza in gesprek met de onafhankelijke Egyptische nieuwswebsite Mada Masr.

Het Internationale Rode Kruis schreef woensdag in een verklaring dat de verovering van Gaza-Stad „een reeds rampzalige situatie nog verder zal verslechteren”. Met de inname van het gebied, waarvoor Israël zestigduizend reservisten heeft opgeroepen, raakt een akkoord met Hamas verder uit het zicht.

Satellietbeeld van Planet Labs toont Gaza-Stad afgelopen woensdag, de dag dat Israël de aanval begon.

In de stad verblijven naar schatting honderdduizenden Palestijnen. Zij worden door het Israëlische leger opgeroepen het gebied te verlaten.

In aanloop naar de operatie werden Gaza-Stad en de omliggende wijken al zwaar gebombardeerd. Veel Palestijnse inwoners zijn op de vlucht geslagen.

Tentenkampen voor vluchtelingen aan de randen van Gaza-Stad werden in aanloop naar het offensief al ontruimd, laten satellietbeelden zien.

Dit beeld van Planet Labs toont een tentenkamp in Gaza-Stad op 9 augustus.

Op dit beeld van Planet Labs van 16 augustus, een week later, is te zien dat een groot deel van hetzelfde tentenkamp is ontmanteld.

Israël maant inwoners van Gaza-Stad naar het zuiden van de Gazastrook te trekken. Veel inwoners zijn volgens mensenrechtenorganisaties echter niet of nauwelijks in staat het gebied te ontvluchten. Bijna een op de drie kinderen in Gaza-Stad kampt met ondervoeding, waarschuwde de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) donderdag.

„We hebben een extreem zwakke bevolking die wordt geconfronteerd met een nieuwe grote militaire operatie”, zei Philippe Lazzarini, hoofd van UNRWA, donderdag tegen verslaggevers. „Velen hebben simpelweg niet de kracht om een nieuwe verplaatsing te ondergaan.” Lazzarini zegt te vrezen voor hun leven.

Voor wie nog wel de mogelijkheid heeft om te vluchten, is er weinig perspectief: in het zuiden van de Gazastrook is de destructie groot en er is weinig plek om vluchtelingen op te vangen.

In Deir al-Balah sloegen Palestijnen donderdag op de vlucht na een Israëlische luchtaanval. Zwarte rookwolken steken af tegen de lucht.

Video Reuters

In Deir-el-Balah, een stad in centraal-Gaza waar veel Palestijnse vluchtelingen vanuit het noorden een heenkomen zoeken, is het evenmin veilig. Deze donderdag werd hier een geïmproviseerd kamp voor ontheemde Palestijnen getroffen door een Israëlisch bombardement, vlakbij het al-Aqsa-ziekenhuis van de stad.

In Jabalia werden deze week eveneens vanuit vliegtuigen pamfletten afgeworpen met het bevel aan inwoners om naar het zuiden te vertrekken. Zelf peinst Taleb er niet over om te vertrekken. „De eerste keer dat ik naar het zuiden werd verdreven, in november 2023, vond ik daar ook geen veiligheid. En er is geen plek.”

Bashar, tevens werkzaam voor persbureau AFP, bracht een maand geleden nog het bericht naar buiten dat hij zijn werk noodgedwongen had moeten neerleggen omdat de honger hem had uitgeput. Mondjesmaat heeft hij zijn werk als fotograaf inmiddels weer opgepakt. „De situatie is iets verbeterd. Godzijdank.”

Maar de uitzichtloosheid van de oorlog is er met de nieuwe aanval op Gaza-Stad niet minder op geworden. Taleb: „Ik hoop dat er snel een staakt-het-vuren komt. Ik kan het niet meer aanzien. En dat geldt voor alle inwoners. Iedereen zal ervoor kiezen om in zijn huis te sterven in plaats van opnieuw ontheemd te raken.”